|
New Page 1
|
HIZLI GELİŞME
MODELİ |
|
- Belarus ekonomisi
daha çok endüstriye dayanıyor. Ülkedeki doğal
kaynakların yeterli olmamasına ve Sovyetler Birliği’nden
ayrılma sonrasında yaşanan ekonomik çalkantılara rağmen,
ekonominin kendisini hızla toparlaması sayesinde, 2008
yılında, Belarus, dünyanın en hızlı ekonomik büyümeye
ulaşan yedinci ülkesi oldu.
-
-
Ağır sanayinin önderliği
-
-
Belarus’un
ekonomik büyümesindeki en büyük pay, hiç kuşkusuz Sanayi
sektörüne ait. Milli gelirin yaklaşık üçte biri sanayi
sektöründen sağlanıyor. Sanayi ürünleri, toplam ihracatın da
yüzde 90’ını oluşturuyor. Ülkedeki yaklaşık 100 değişik
sanayi kolunda faaliyet gösteren 20 000 kadar firma var. Makine
üretimi ve metalürji alanında faaliyet gösteren firmalar lider
konumunda.
-
-
Örneğin, kısaca
MAZ adıyla bilinen “Minsk Otomobil Fabrikası”,
otomobil, kamyon ve otobüs üretiyor. MAZ, bu alanda bütün BDT
ülkeleri içinde en büyük kuruluş olma özelliğine sahip. 2007
yılında, 23429 otomobil, 7809 kamyon ve 1609 otobüs üretmiş.
Merkezi Zhodino şehrinde olan BelAZ fabrikası ise,
maden
ocaklarında ve taş ocaklarında kullanılan makinaların ve
araçların üretiminde bir dünya markası. Tek başına, dünya
pazarının yüzde 30’unu elinde tutuyor.
-
-
Traktör ve tarım makinaları üretimi
de Belarus’un çok ileri olduğu diğer bir alan. Kısaca MTZ
markasını kullanan “Minsk Traktör Fabrikası” dünyadaki 8
büyük traktör üreticisinden biri. Tarım makinaları üreten
Gomselmash ise, ürünlerini bütün BDT ülkelerine satıyor.
Ülkede ayrıca, inşaatlarda ve karayolu yapımlarında kullanılan
makinaları üreten veya başta troleybüs olmak üzere,
belediyelerin ihtiyaçlarını giderecek çeşitli araçlar ve
makinalar üreten “Amkodor” ya da “Belkommunmash”
gibi firmalar faaliyetlerini sürdürüyorlar.
-
-
Petrokimya
-
-
Televizyon,
buzdolabı veya çamaşır makinası gibi her türlü elektrikli ev
aletlerinden bisiklete, optik cihazlardan çeşitli boru tiplerine
kadar geniş bir üretim yelpazesine sahip olan Belarus’ta, kimya
ve petrokimya sanayii de oldukça ileri durumda bulunuyor ve
piyasaya çok çeşitli ürünler sunabiliyor. Örneğin, suni gübre
üreten “Belaruskali” firması, dünya suni gübre
ihracatının yüzde 16’sını gerçekleştiriyor. Kimyasal elyaf
konusunda Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden olan Belarus, cam
elyafı alanında da bütün BDT ülkelerinin ihtiyacını tek başına
karşılıyor. Petrokimya ürünleri konusunda uzmanlaşmış büyük
Belarus firmalarından biri olan “Belneftekhim”, 2008
yılından bu yana Türkiye’de de faaliyet gösteriyor.
Türkiye ve Orta-Doğu piyasalarında genişlemeyi hedefleyen
Belneftekhim, akrilik elyaf, jeotekstil keten,
viskoz filament ipliği ve parafin gibi günlük
hayatta pek akla gelmese de, aslında kullandığımız bir çok
ürünün içinde yer alan maddeleri pazarlıyor.
-
-
Tarım ve hayvancılık
-
-
Belarus ekonomisinin
diğer bir önemli kolu olan tarım sektörü aynı zamanda tarım
endüstrisinin de başlıca katmanı durumunda bulunuyor. Hayvan
besiciliği açısından bakıldığında, 2008 yılı rakamlarına
göre, ülkede 4 milyondan fazla büyükbaş hayvan var. Zaten,
süt üretiminde Belarus, bütün BDT ülkeleri içinde birinci,
Avrupa’da ise 4.sırada yer alıyor. Belarus’un çiftlik
arazilerinin toplamı 90 000 km2’yi bulmuş durumda. En çok
üretilen tarım ürünü ise: patates. Dünyanın yedinci
patates üreticisi olan ülkedeki yıllık ürün miktarı 8 milyon
tonu geçiyor. Ülkede ayrıca buğday vs. gibi hububat da
yetiştiriliyor ama Belarus bir de keten üretimi ile
ünlü.
Keten lifi üreten başlıca ülkelerden biri olarak, keten ekiminde
dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer alıyor.
-
-
Serbest Ekonomi Bölgeleri
-
-
Belarus’ta
6 adet “Serbest Ekonomi Bölgesi” kurulmuş: Brest,
Vitebsk, Gomel-Raton, Grodnoinvest, Minsk
ve Mogilev Serbest Ekonomi Bölgeleri. Yani, her
Belarus vilayetinin bir serbest bölgesi var ve bunlar ekonomik
kalkınmanın önemli araçları sayılıyor. Bu ticari bölgeler,
içinde bulunan firmalara vergi seçenekleri, vergi indirimleri ve
gümrük serbestisi gibi olanaklar sunuyor. İçlerinde tesis kurup
üretim yapmak da mümkün. Devlet, yatırımcılara bir çok
kolaylıklar ve garantiler sağlamış. Bu serbest bölgelere hem
Belarus’lu firmalar, hem de yabancılar gelip yerleşebiliyorlar.
-
-
2008 yılı rakamlarına göre, Serbest
Ekonomi Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalar, 290 milyon
dolar tutarında yabancı yatırım sağlamışlar. En fazla
yabancı yatırımı ise, en batıdaki kent olan Brest
getirmiş. İkinci sıradaki Minsk’i ise Gomel-Raton
Serbest Bölgesi takip ediyor. Yine aynı yılın rakamlarına
göre, bütün bu serbest ekonomi bölgelerinde yerleşik olarak
faaliyet gösteren firma sayısı: 260.
-
-
Bazıları,
Belarus ekonomisini “Sosyal yönelimli pazar ekonomisi”
diye adlandırıyorlar. Bunun sebebi ise, bir çok fabrikanın ve
ekonomik kuruluşun devletin elinde olması. Bağımsızlık
sonrasında özelleştirilen bazı kuruluşlar, daha sonra yeniden
devletleştirilmiş. Bu durum Batı’da bazı eleştirilere neden olsa
da, Belarus ekonomisinin istikrarlı bir biçimde büyüdüğü ve
refahın arttığı bir gerçek. Genel açıdan bakıldığında,
Belarus’un hem yeterli ekonomik potansiyele, hem de kaliteli bir
insan gücüne sahip olduğu görülüyor. Bu çerçevede, ülkede
refahın artması ve insanların daha mutlu bir yaşama kavuşması
hiç de şaşırtıcı değil.
|
|
|
SAYFA
GÖRÜNÜMÜ >> |
Geri |
Anasayfa |
|
|